آموزشیباغبانی

مقابله با بحران کم آبی و خشکسالی در باغداری و کشاورزی

در این جستار ( مطلب ) کوتاه به ارائه روش‌هایی که یک باغ‌دار می تواند برای مقابله با بحران کم آبی در پیش بگیرد خواهیم پرداخت. به صورت کلی خواهیم گفت که کاشت چه درختانی در شرایط کنونی کشور مناسب و کاشت چه درختانی مناسب نیست. البته باید توجه داشت که کاشت و احداث باغ دیم بستگی دارد به شرایط آب و هوایی و اقلیم هر بخش از کشور. برای نمونه درخت انجیر را نمی توان در مناطق سرد کاشت و بهتر است در جنوب کشور به ویژه استان فارس و .. به صورت دیم کاشته شود.

درخت زیتون با توجه به مقاوتی که دارد می تواند در بخش های گوناگون کشور کاشته شود. درخت هایی مانند سرو و کاج و عرعر و.. نیز به عنوان درختان زینتی با نیاز آبی کم می تواند در فضاسازی شهری و جاده ها استفاده شود. در کل سخن بر سر نکاشتن درختان با نیاز آبی بالا و حتی جایگزین کردن درختان قدیمی با نیاز آبی بالا با درختان جدید با نیاز آبی کم است. به نظر کشاورزان محصولات کشاورزی هم باید همین راه را بروند اما این بخش شامل بحث امروز ما نخواهد بود. پس تا پایان با ما همراه باشید تا به راهکارهای مقابله با بحران کم آبی بپردازیم.

خشکسالی در ایران
خشکسالی در ایران

راهکارهای مقابله با بحران کم آبی و خشکسالی باغداری

  • 1- تغییر الگوی کشت : این مورد نخستین و مهم ترین موردی هست که باید رعایت بشه. شامل کاشت درختان با نیاز آبی کم و حتی جایگزین کردن این درختان به جای درختان قبلی اگر اشتباه کردیم! ( درختان دیم و کم آب شامل انواع سرو ، کاج ، عرعر، انجیر، زیتون، انگور ، انار ، برخی از گونه های توت ، پسته ، اقاقیا ، بادام و… )
  • 2- استفاده از جاذب های رطوبت ( مانند بقایای گیاهی و خار و خاشاک و ..) درون گوده های نهال ها پیش از کاشت. یا ریختن این جاذب های رطوبت درون گوده های به ژرفای 1 متری که در سایه اندازه درخت بعدها ایجاد می کنیم می تواند در مقابله با بحران کم آبی به ما کمک کند.
  • 3- آبیاری قطره ای : آبیاری فقط در عصر و شب و به صورت قطره ای انجام شود. برای درختان بزرگ تر کوشش بشه دستکم در 4 نقظه قطره چکان در نظر گرفته بشه و برای درختان کوچک تر می شه از 2 قطره چکان استفاده کرد. آبیاری شبانه باعث می شه از گسترش بیماری های قارچی درخت و تبخیر آب جلوگیری بشه.
  • 4- پرورش ریشه های عمیق : با آبیاری مداوم و سطحی کاری می کنیم که ریشه ها هم سطحی بشن. باید تعادل رو نگه داشت. برای درختان دیم سال اول هر هفته یک بار آب ، سال دوم 15 تا 20 روزه و سال سوم 45 روزه یک بار آب عمیق و از سال چهارم در صورت نیاز و نبود بارندگی یک یا دو بار آبیاری در تابستان. برای درختان با نیاز آبی بالا هم امکان این هست که ریشه های درخت رو سطحی پرورش نداد و کاری کرد که عمیق تر بشن.
  • 5- بهره گیری از خاکپوش ها یا همان مالچ ها. در واقع بهتر هست به هر صورت که امکانش هست سطح بخشی که آبدهی انجام می شه رو با خاکپوش های گوناگون سنگی ، گیاهی و… بپوشانیم تا تبخیر کم تری در زمان تابش نور ایجاد بشه.
انجیر درخت مقاوم به خشکی و گرما پسند
انجیر درخت مقاوم به خشکی و گرما پسند

محاسبه میزان بارندگی و بارندگی موثر

یک مفهوم و اطلاح علمی به نام *بارندگی موثر چیست* وجود داره. بارندگی موثر: حداقل مقدار بارشی هست که اگر برای یک بار بیاد تحت شرایط خوب خاک مقداری از اون به صورت رطوبت در خاک ذخیره می کنه. برای اینکه بتونه از تبخیر در امان باشه باید حدودا 12 تا 15 سانتی متر در زمین رخنه کنه، در نتیجه باید حداقل 15 میلی متر بارندگی باشه و کمتر از اون سودی برای باغ مخصوصا نداره. در نتیجه زیاد به بارندگی ها اینچینین نباید دل خوش کرد. نکته مهم این هست که برای درختان دیم حتما گودال های بزرگ در نظر گرفته شود تا در بارش های سیل آسا آب درون گودال ها جمع شود.

میزان بارندگی را چگونه محاسبه کنیم؟

هرگاه یک لیتر آب را در یک مترمربع زمین بطور یکنواخت بریزیم برابر است با یک میلیمتر. زیرا هر مترمربع 10000 سانتیمتر مربع می باشد و هر لیتر آب برابر 1000 سانتیمتر مکعب است . از تقسیم 1000 سانتیمتر مکعب آب به 10000 مترمربع سطح زمین عدد یک دهم سانتیمتر حاصل می شود که یک دهــــــــم سانتیمتر همان یک میلیمتر می باشد.
میلیمتر 1 = سانتیمتر 1/10 = 10000 ÷ 1000
بنابراین وقتی گفته می شود میزان بارندگی سالیانه مرودشت یا سیدان 250 میلیمتر است ، یعنی *بطور متوسط* 250 لیتر آب در طول سال در یک مترمربع از زمین مرودشت باریده شده است.
در مورد دیگر یا هنگامی گفته می شود که بارندگی اخیر 20 میلیمتر بود، یعنی بطور متوسط 20 لیتر آب روی یک مترمربع زمین ریخته است . بنابر این اگر زمین کشاورزی شما یک هکتار باشد یعنی ده هزار متر مربع ضربدر 20 لیتر، معادل با دویست هزار لیتر یا دویست متر مکعب آب روی یک هکتار پخش شده است. اگر بخواهید این مقدار آب را در استخری کوچکتر جمع کنید ابعاد استخر باید 10 متر در 20 متر با عمق یک متر باشد. اینجاست که اهمیت بارندگی در یک منطقه و محافظت از آبهای زیر زمینی اهمیت پیدا می کند.

انگور یا رز درخت با قابلیت پرورش دیم
انگور یا رز درخت با قابلیت پرورش دیم

بحران آب و اقدام مردم برای حل آن

💦💦 ذخیره آبی ۷۳ سد مهم کشور کمتر از ۴۰ درصد شد 💦💦 – از مجموع ۱۷۷ سد مهم موجود در سراسر کشور، ۷۳ سد کمتر از ۴۰ درصد ظرفیت خود ذخیره آب دارند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدا و سیما؛ از مجموع ۱۷۷ سد مهم کشور، ۷۳ سد، ۲۸ درصد ظرفیت سدهای مهم کشور را تشکیل می دهند که سدهای شهید رجایی، زاینده رود، ساوه و ملاصدرا از آن جمله است. همچنین ۱۷ سد مهم دیگر کشور که ۲۸ درصد ظرفیت سدهای مهم را در بر می گیرد بین ۴۰ تا ۵۰ درصد پر است که سدهای دز، کوثر، تهم، دامغان، کارون ۳ و گتوندعلیا قابل ذکر است. این در مقابله با بحران کم آبی ایجاد مشکل خواهد کرد.

۳۳ سد کشور که ۲۵ درصد ظرفیت سدهای مهم را به خود اختصاص داده اند نیز بین ۵۰ تا ۷۰ درصد پر است که شامل سدهای دویرج، بانه، کرج، طالقان، جیرفت، البرز، سهند و کرخه می شود.
—-
مسئولین و مردم لطفا بحران آب را جدی بگیرید! از هم اکنون از هر طریق که می توانید برای نمایندگان مجلس ، بخش های گوناگون دولت و دیگر ارگان های رسمی و… ایمیل و نامه ارسال کنید و درخواست کنید که این مورد را جدی بگیرند. می توان با جای‌گزین کردن صنعت پُرسود گردشگری هم محیط زیست را نجات داد و هم برای جوانان ایجاد اشتغال کرد.

چطور هست که هنوز در کشور این میزان هندوانه، پیاز، سیب زمینی، گندم و .. کاشته می شود!
در بخش های کم آب برنج کاشته می شود! همچنان شهرداری ها چمن و درختان با نیاز آبی بالا می کارند!
چاه های آب غیرقانونی همچنان حفر می شود!
هنوز هیچ اقدام عملی برای جایگزینی صنعت گردشگری به جای صنعت ناکارآمد و کم بهای کشاورزی و مقابله با بحران کم آبی نشده است. گردشگری راه حل مبارزه با خشکسالی در ایران است.

 

برچسب ها

نوشته های مشابه

‫12 نظرها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن